عصر حاضر عصر استفاده از تکنولوژی ها و فناوری های مختلف جهت افزایش سطح رفاه زندگی است. رعایت نکات بهداشتی و استفاده از روش های مناسب جهت دفع فاضلاب همواره مورد توجه انسان ها قرار داشته است.
لوله بازکنی و رفع ایرادات مربوط به شبکه فاضلاب ساختمان ها از گذشته تاکنون بسیار دچار تغییر و تحول شده است و ارائه دهندگان خدمات مرتبط با فاضلاب ملزم به داشتن دانش به روز در کنار تبحر و تجربه کافی در زمینه انواع فاضلاب و سیستم دفع فاضلاب هستند.
فاضلاب چیست؟
فاضلاب به اب های الوده ناشی از فعالیت های مختلف انسانی گفته می شود و در انواع مختلفی توسط انسان ها و طبیعت تولید می شوند و انچه که حائز اهمیت است دفع انها توسط روش های مختلف است.
فاضلاب از ترکیبات مختلفی تشکیل می شود که درصد بالایی از ان از اب است. اب و جامدات دو بخش اصلی فاضلاب ها هستند، مواد جامد به لحاظ فیزیکی نیز به دو دسته مواد معلق و مواد محلول تقسیم بندی می شوند.
به لحاظ ترکیبات شیمیایی مواد جامد فاضلابی دارای دو نوع ترکیبات الی و معدنی است. علاوه بر این فاضلاب دارای موجودات ذره بینی نظیر میکروب ها، ویروس ها و باکتری نیز هست.
از خصوصیت فیزیکی انواع فاضلاب می توان به رنگ، بو و درجه حرارت انها اشاره کرد. همچنین مهمترین خصوصیت شیمیایی انها عبارت است از : درجه اسیدی فاضلاب PH))، مواد الی و غیر الی و گاز های فاضلابی.
انواع فاضلاب
فاضلاب ها بر اساس نحوه پیدایش به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. فاضلاب خانگی، صنعتی و سطحی سه نوع اصلی فاضلاب ها هستند که بر اثر فعالیت های انسانی و عوامل طبیعی به وجود می ایند که در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت.
فاضلاب خانگی : این نوع فاضلاب به پسماند و انچه که پس از استفاده از حمام، اشپزخانه، توالت، حیاط، ماشین لباسشویی و … تولید می شود، فاضلاب خانگی می گویند. فاضلاب خانگی به دو نوع فاضلاب سبک (ظرفشویی، روشویی، اشپزخانه و … ) و فاضلاب سنگین (فاضلاب توالت ها) تقسیم می شود.
فاضلاب سطحی : به اب های حاصل از بارش باران و اب ناشی از شست شوی معابر فاضلاب سطحی گفته می شود. مواد جامد و اب عناصر تشکیل دهنده این نوع فاضلاب هستند و بیشتر ان مربوط به مواد جامد است. پسماند مواد غذایی، شن و ماسه، مواد گیاهی، مواد نفتی و … بخش تشکیل دهنده جامد فاضلاب سطحی هستند.
فاضلاب صنعتی : به کلیه پسماند های ناشی از فعالیت مراکز بهداشتی و صنعتی (بیمارستان و کارخانجات) فاضلاب صنعتی گفته می شود. این نوع فاضلاب ممکن است شامل مواد شیمیایی مختلف، باکتری ها، قارچ ها، مواد دیگر با رنگ، درجه حرارت، بو و درجه اسیدی متفاوت باشد.
نقطه مشترک انواع فاضلاب ها اهمیت دفع انها می باشد. روش های مختلفی برای دفع فاضلاب وجود دارد و در تمامی این روش ها استفاده از شبکه فاضلاب توسط سیستم لوله کشی فاضلاب است.
گرفتگی مسیر عبور فاضلاب از جمله مشکلات و معضلات شایع در تمامی سیستم های دفع فاضلابی است که بر اساس نوع فاضلاب روش های لوله بازکنی و رفع ایرادات انها نیز متفاوت است.
اهمیت جمع اوری و دفع انواع فاضلاب
با توجه به رشد جمعیت و توسعه صنایع مختلف میزان تولید فاضلاب نیز افزایش یافته است. همچنین به علت اسیب ها و مضرات انواع فاضلاب برای سلامت انسان و محیط زیست لازم است به صورت کاملا بهداشتی دفع شوند.
ایجاد شبکه فاضلاب امروزه از ضرورت ها و اصول ساخت انواع ساختمان و بناهای مختلف می باشد. شبکه فاضلاب بر اساس نوع کاربری ساختمان انواع مختلفی دارند. برای ایجاد سیستم دفع فاضلاب از ساختار مشابه استفاده می شود با این تفاوت ممکن است در نهایت به بخش های مختلفی ختم شوند.
مهم ترین دلایل جمع اوری و دفع فاضلاب با استفاده از لوله کشی فاضلاب و ضرورت تصفیه ان عبارتست از :
- افزایش سطح رفاه و بهداشت ساختمان ها و محیط های صنعتی و بهداشتی
- الودگی اب های زیر زمینی به دلیل استفاده از روش های سنتی مانند چاه فاضلاب که اسیب های زیستی محیطی بسیاری را به همراه دارد.
- بالا امدن اب های زیر زمینی، با توجه به اینکه میزان دفع فاضلاب با میزان برداشت از اب های زیر زمینی برابر نیست، می تواند در نقاط مرتفع تر به سطح زمین برسد.
- الودگی خاک؛ در نتیجه ترکیبات شیمیایی و مضر و بیماری زا از طریق گیاهان و حیوانات به بدن انسان ها وارد می شوند.
- صدمه به ابزیان؛ به دلیل سهل انگاری و نبود زیر ساخت مناسب، برخی از فاضلاب های صنعتی و خانگی به رودخانه ها وارد می شوند و برای ابزیان بسیار مضر هستند.
روش های دفع فاضلاب
روش های مختلفی برای دفع فاضلاب وجود دارد که بر حسب نیاز و شرایط محیطی از انها استفاده می شود. به طور کلی به منظور بهبود سیستم دفع فاضلاب و استفاده از موثرترین راه حل نیاز به بررسی ها میدانی و کارشناسی پیش از احداث بنا وجود دارد.
بسیاری از مشکلاتی که در دفع فاضلاب ساختمان ها رخ می دهند بستگی به سیستم لوله کشی دارند و در تمامی روش های دفع فاضلاب هدایت کننده فاضلاب تا نقطه پایانی یکسان است. خوشبختانه کلیه ایرادات وارد شده به شبکه فاضلاب توسط خدمات لوله بازکنی قابل رفع به صورت صد در صدی و بدون ایراد هستند.
- چاه جذبی : یکی از قدیمی ترین روش های دفع فاضلاب استفاده از چاه جذبی است. چاه فاضلاب جذبی به محفظه ای گفته می شود درون زمین به متراژ معین حفر شده می گویند. این روش برای جلوگیری از ورود حشرات و جانوران موذی استفاده می شود و یکی از اشتباه ترین روش ها برای دفع فاضلاب است.
این روش علاوه بر اینکه برای محیط زیست مضر است، همواره چالش و مخاطرات احتمالی فراوانی را نیز به همراه دارد. البته ناگفته نماند که نبود سیستم شهری برای دفع فاضلاب مهمترین دلیل استفاده از این روش است.
هر چقدر دیواره های چاه سست و قابل نفوذ باشند، مدتی زمانی که طول می کشد تا ظرفیت ان تکمیل شود نیز بیشتر می شود. از عمل طوقه چینی نیز برای استحکام بخشیدن به ان و جلوگیری از ریزش چاه استفاده می شود.
- سیستم فاضلاب شهری : بهترین و مناسب ترین روش دفع فاضلاب استفاده از سیستم فاضلاب شهری (اگو) است. اگر در مناطق شهری و روستایی این امکان ایجاد شده باشد به راحتی می توان برای دفع فاضلاب از انها استفاده کرد. این فاضلاب در نهایت در محلی مناسب جمع اوری شده و پس از طی مراحل تصفیه در محلی که اسیبی به محیط زیست وارد نمی کند، دفع می شود.
- سپتیک تانک : در صورتی که امکان استفاده از سیستم دفع فاضلاب شهری و چاه جذبی نباشد، از مخزن و تانکر هایی با عنوان سپتیک تانک استفاده می شود.
از این روش برای جداسازی مواد جامد و مایع فاضلاب نیز استفاده می کنند و معمولا مایعات ان به درون چاه جذبی انتقال داده می شوند و قسمت جامد ان نیز به صورت دوره ای تخلیه می گردد.
بدون دیدگاه